Youtube Toolbar | KAPAT

6 Ocak 2008 Pazar

Erkin Koray


Erkin Koray, Türk rock müziğinin öncülerindendir (doğumu:1941).
Türk müzik tarihinin en önemli kişiliklerinden biridir. Arabesk'den hard rock'a kadar geniş bir yelpazede özgün eserler vermiş olmakla birlikte rock müzisyeni kimliği daha belirgindir. Türk rock müziğinin babası olarak da tanımlanmaktadır.
Özgün çalışmaları, doğu ve batı müziklerinin nasıl sentezlenebileceği konusunda birçok müzisyene yol göstermiştir. Cemalim, Köprüden Geçti Gelin gibi çalışmaları ile Türk halk müziği, Nihansın Dideden, Kıskanırım gibi parçalar ile Türk sanat müziği eserlerini yorumlayarak Turk Rock (Turk Pop) müzik tarzının en önemli öncülerinden biri olmuştur.
Şaşkın (Ala Ain Moulayiteen) (Dabke), Estarabim, Çöpçüler, Fesuphanallah gibi geniş kitlelerin beğenisini kazanan Arabesk-rock parçaların yanında, Mesafeler, Yağmur gibi psyhedelic rock'a uzanan ve Krallar gibi metal müzik olarak nitelendirilebilen birçok önemli çalışmaya imza atmıştır. 1960´larin sonuna dogru, bağlamanın sesini müzik yapilan mekânlarda daha çok duyurmak ve rock müziğinde de kullanabilmek için elektro bağlamayı icat etti.
Hayatı [değiştir]24 Haziran 1941 tarihinde İstanbul'da doğdu. Küçük yaşlarda, piyano öğretmeni olan annesi Vecihe Koray'dan piyano öğrendi, daha sonra gitar çalmaya başladı. İstanbul Alman Lisesi'nde eğitim gördüğü 50'li yılların ikinci yarısında , arkadaşları ile kurduğu amatör toplulukta dönemin güncel parçalarını çalmaya başladı. Lise eğitiminin ardından 60'lı yılların başına dek çalışmalarını yarı amatör yarı profesyonel olarak sürdürdü.
1959 yılında ilk grubu Erkin Koray Ve Ritimcileri'ni kurdu. 1962 yılında çeşitli müzikli mekanlarda programlar yaptığı sıralarda aldığı bir teklif ile bir yüzünde Bir Eylül Akşamı, diğer yüzünde It's So Long adlı İngilizce parça bulunan ilk 45'liğini yaptı. Erkin Koray 1963-1965 yılları arasında çeşitli orduevi ve askeri gazinolarında gitar çalarak askerlik hizmetini yaptı.
Terhisi sonrasında bir süre Avrupa'nın çeşitli ülkelerinde dolaşan Erkin Koray Türkiye'ye dönüşünden sonra 1966 yılında, Hürriyet Gazetesi tarafından yapılan Altın Mikrofon yarışmasına katıldı. Bu yarışmadan umduğu sonucu alamayınca çeşitli müzikli mekanlarda çalışmaya devam etti.
1967 yılında Erkin Koray Dörtlüsü adlı grubu kurdu. Aynı yıl basılan, bir yüzünde Kızları da Alın Askere, diğer yüzünde Aşk Oyunu adlı parçalar bulunan 45'liği ile önemli başarı kazandı. Özellikle Kızları da Alın Askere parçası Erkin Koray'ın geniş kitleler tarafından tanınmasında önemli rol oynamıştır.
Bu ilk önemli başarıyı , 60'lı yılların sonlarına dek ardı ardına gelen ; Anma Arkadaş, Hop Hop Gelsin, Sana Bir Şeyler Olmuş, Seni Her Gördüğümde gibi hepsi büyük beğeni toplayan parçalar takip etmiştir.
1969 yılında kurduğu Yeraltı Dörtlüsü adlı grubu ile çalışmalarına devam eden Koray, 70'li yılların başlarına gelindiğinde Türkiye'de oldukça geniş bir dinleyici kitlesine sahiptir ve kendine özgü müzik çizgisi belirginleşmiş durumdadır.1971'de Erkin Koray Süper Grup'u, 1972'de Ter'i ve 1973'te Stop! Erkin Koray gruplarını kuran Koray , 1970-1974 yılları arasında Türkiye müzik listelerinde üst sıralarda yer alan klasikleşmiş birçok esere imza atmıştır. İlahi Morluk, Aşka İnamıyorum, Mesafeler, Züleyha, Silinmeyen Hatıralar, Şaşkın, Fesuphanallah bu dönem eserlerindendir.
Erkin Koray 1974-1984 yılları arasında kısa sürelerle Türkiye'ye gelişleri dışında Almanya'da yaşadı. Hakkında pek fazla bilgi olmayan bu dönemde ; Estarabim, Arap Saçı gibi çok bilinen eserleri yayımladı. Bu dönemde The Great Error adlı grubu kurdu ve grupla pek başarılı olmayan bir Avrupa turnesi yaptı. Koray 1977 yılında kurduğu Erkin Koray Tutkusu adlı gruptan sonra, kısa süreli beraberlikler dışında başka grup kurmamıştır.
Türkiye'ye kesin dönüşünün ardından kendisi için pek verimli geçmeyen 1985-1990 yılları arasında belki en çok bilinen çalışması olan Çöpçüler ile büyük bir çıkış yaptı. Bu dönemin diğer bir önemli ve özgün eserlerinden biri de Gaddar'dır.
Erkin Koray'ın hayatı genellikle ekonomik sıkıntılarla geçmiştir. Yaptığı çıkışlar, son derece popüler olan çalışmaları onu maddi açıdan rahatlatmaya yetmemiştir. Müziği kendine yaşam biçimi olarak seçmiş olan Koray ve dönemdaşı birçok özgün sanatçı, o dönemlerde belirsiz olan telif hakları, sınırlı çalışma olanakları, sağlıksız bir yapıya sahip olan müzik piyasası ve müzik dinleyicisinin düşük alım gücü gibi nedenlerle bu sıkıntılardan kurtulamamışlardır. Bunlardan bazıları küserek müziği burakmışlar ve daha iyi maddi koşullar elde edebilecekleri işler ile uğraşmışlardır.Erkin Koray telif hakları en çok ihlal edilmiş sanatçılarımızdan biri olmuştur. Bu nedenlerle nerede ise hiçbir zaman arzu ettiği yapımları gerçekleştirecek parasal kaynak bulamamıştır.
Yenilikçi, sentezci, deneyci bir müzik çizgisi olan Erkin Koray; sıradışı şarkı sözleri, kendine özgü vokal biçemi, uzun saçları, özgün kıyafetleri ve bunun gibi daha birçok nedenle dönemin yayın tekeli olan TRT tarafından dışlanmıştır.Eserlerinin nerede ise tamamı yakın zamanlara kadar, TRT denetimi tarafından yayımlanmaya uygun görülmemiştir. Bu durum ülkemizde özel yayın kuruluşlarının ortaya çıkışına kadar süregelmiş ve Koray'ın dinleyici kitlesinin sınırlı kalmasına yol açmıştır.
Anılan maddi sıkıntılar, sanatçıyı tek bir sentezleyici eşliğinde kaydedilen Çukulatam Benim (1987) gibi düşük bütçeli yapımlara zorlamıştır. 1989 yılında yaptığı Hay Yam Yam'ın ardından anlamlı bir isimle Tamam Artık albümünü yayımladı.Bu çalışmasının ardından bir sessizlik ve küskünlük dönemine giren sanatçı, Tek Başına Konser adlı konser kayıtlarından oluşan dışında albüm çalışmalarına ara verdi.
1996 yılına kadar süren bu sessizlik, iddialı ve görece yüksek bütçeli Gün Ola Harman Ola albümü ile bozulmuştur. Büyük satış başarısı göstermeyen bu çalışmayı 1999 yılında yayımlanan Devlerin Nefesi adlı son albümü takip etmiştir.
Önemli Notlar [değiştir]Erkin Koray, kendisi ile özdeşleşen 1961 yılı yapımı Gibson marka SG modeli çok değerli bir elektro gitara sahiptir. Son zamanlarda pek kullanmadığı bu gitarı bir dönem Mecidiyeköy Pamukbank şubesinde bir kiralık kasada muhafaza etmiştir. Sanatçı sert çalma uslubu nedeni ile yıpratmaktan çekindiği için böyle bir yola başvurmuştur. Kızı Damla Koray'ı açıklamadığı nedenlerle okuldan almış, eğitimini evde kendi olanakları ile vermiştir. Konser ve müzikli mekan çalışmalarına halen devam etmekte olan Erkin Koray'ın yeni bir albüm hazırlığında olduğu söylenmektedir (2006). Erkin Koray, 22 Temmuz 2007 Genel Seçimleri'nde oyunu MHP'ye vereceğini açıkladı. Bu açıklaması özellikle sol kesimden dinleyicileri arasında büyük şaşkınlık yarattı. Koray ise 30 Temmuz 2007'de, 50. sanat yılını kutladığı Harbiye'deki konserine başlarken bu duruma açıklık getirmeye çalıştı. Koray, gençlerden izin alarak kendi devreleriyle bir miktar konuşmak istediğini söyledi. Konuşmasında, herşeyi erken yapma özrü olduğunu, (Türkiye'de henüz mevcut ya da yaygın değilken erkekte uzun saç, elektrogitar, uzun topuk, rock müzik gibi) hayatının böylece devam ettiğini, bu konunun da (MHP) bu bağlamda bir şey olduğunu, merak edilmemesini, zamanla anlaşılacağını söyledi. Bu konuşmanın uzamasının genç hayranlarını sabırsızlandırdığını gördüğünde, konuyu kapatarak konsere geçti.


Albümler [değiştir]1973 - Erkin Koray (İstanbul Plak ın Erkin Koray'in izni olmadan çıkardığı toplama bir albüm) - LP Istanbul SS LP.8 Elektronik Türküler (1974)1974 - Elektronik Türküler - LP Doğan L.P.1 Karlı Dağlar Dişi Kedi Hele Yar Rüya Yalnızlar Rıhtımı Cemalim İnat Türkü 1976 - Erkin Koray (Doğan Plak ın Erkin Koray dan izinsiz çıkardığı toplama bir albüm) - LP Doğan L.P.4 Şaşkın Eyvah Feshupanallah Sevince Estarabim Arap Saçı Hayat Bir Teselli Komşu Kızı Gönül Salıncığı Tımbıllı 1977 - Erkin Koray Tutkusu - LP Kervan LP23 Allah Aşkına Mağarada Düğün Sandalcı My Delight Bir Olasılık Cümbür Cemaat Sanma Suskunluğun Ötesi Blond Man Öksürük Yalnız Sen 1982 - Benden Sana - Kotaş LP 901 Bekle Ay Bir Tanem Sevdiğim Meyhanede Ankara Sokakları Öyle Bir Geçer Sayın Arkadaşım Osman Silinmeyen Hatıralar 1983 - İllâ ki - LP Emre H.E.-33-520 İlla ki Sarhoş Gibiyim Deli Kadın Kızlarıda Alın Askere Boşuna Tek Başına Gel Bana Güle Güle Hop Hop Gelsin 1985 - Ceylan - LP Emre H.E.-33-529 Çöpçüler Gözlerim Her Yerde Uzat Serçe Parmağını Anlamadım Olay Olur Ceylan Bir Gün Geçti Muallim Söylenir Bana Yaşayan Sen Ölen Ben 1986 - Gaddar - MC Uzelli 1149 Gaddar Kervan Yürür Tamam Artık Anladın mı? Razıyım Doktor Kavak Cemilem Topik Zalim Gaddar 1986 - Aşkımız Bitecek - MC Harika Kasetçilik 3098 A Yüzü:
Aşkımız Bitecek Mesafeler Yağmur Aşka İnanmıyorum Kızları Da Alın Askere Silinmeyen Hatıralar İstemem B Yüzü:
Nihansın Dideden Sana Birşeyler Olmuş Seni Her Gördüğümde Köprüden Geçti Gelin Kıskanırım İlahi Morluk Belki Bir Gün Anlarsın Hop Hop Gelsin 1987 - Çukulatam Benim - MC Armoni 1005 Çukulatam Benim Bilmem Halimem Çal Gitarcı Şaşkın Na Nay Nom Tik Tak Erkin Koray Meyhanede 1989 - Hay Yam Yam - MC Mega Müzik 016/11099 Hay Yam Yam Yok Yok Yazık Haftanın Yedi Günü Yolcu Yolunda Gerek Hayat Katarı Cemile Kız Sen Bana Sabır Ver Konuşuyorduk Şöyle Böyle 1990 - Tamam Artık - MC Mega Müzik 012/10628 Tamam Artık Kıskanırım İnsafsız Varımı Yoğumu Hare Khrishna Çok Derinliklerde İlla ki Aşkımız Bitecek Öyle Bir Geçer Çetin Ceviz 1990 - İşte Barış İşte Erkin - CD Harika 10014 (Toplam 20 şarkının yer aldığı albümde 10 şarkı Barış Manço'ya, diğer 10 şarkıda Erkin Koray'a ait)
1991 - Tek Başına Konser - MC Kalite 237/09401 Sana Bir Şeyler Olmuş İlahi Morluk Çal Gitarcı Deli Kadın Hare Khrishna Gaddar Tek Başına Öksürük Bu Mendili İlla ki Çöpcüler Anladın mı? 1991 - Dünden Esintiler 1 – Şaşkın - Kalite MC – CD 1991 - Dünden Esintiler 2 – Ceylan / Çöpçüler -Kalite MC – CD 1991 - Dünden Esintiler 3 – Fesüpanallah - Kalite MC – CD 1991 - Dünden Esintiler 4 – Benden Sana - Kalite MC – CD 1991 - Dünden Esintiler 5 – İlla Ki - Kalite MC – CD 1991 - The Best Of Erkin Koray - Mega Müzik CD 001 1993 - Erkin Koray - CD İstanbul Plak - 002 1993 - Erkin Koray Vol.1 - CD İstanbul Plak - Kaset 012 1993 - Erkin Koray Vol.2 - CD İstanbul Plak - Kaset 013 1995 - Electric Turk - LP Xotic Mind Records (İsveç'de basılan bir plak) A Yüzü:
Korkulu Rüya Mesafeler Yağmur Aşka İnanmıyorum İstemem Köprüden Geçti Gelin Belki Bir Gün Anlarsın B Yüzü:
Sır Türkü Krallar Nihansın Dideden İnat 1996 - Gün Ola Harman Ola - MC Mega Müzik 120/17075 , CD Mega Müzik CD030 Gün Ola Harman Ola Akrebin Gözleri Melekmisin? Sakın Gitme Öfke Mermer Gibi Mezarlık Gülleri Gökteki Yıldızlar Tutturamazsın 1999 - Devlerin Nefesi - Ada Müzik Sitem Memurum Ben Sen Yoksun Diye Aşk Oyunu Meşk Oyunu Krallar Çöpcüler Allah Aşkına Seni her Gördüğümde Züleyha Devlerin Nefesi İz Ve Ben 1999 - Erkin Koray - DOLP Shadoks Music (Almanya'da sadece 500 tane yayınlanan bu çift plak Erkin Koray'ın izniyle piyasaya sürülmüştür)
Çeşitli Albümlerde İlk Defa Yayınlanan Çalışmalar [değiştir]1971 - Sevildiğimiz İçin Severiz - 1993 yılındaki Erkin Koray Vol.2 albümünde çıktı - MC Istanbul 013/11914 1973 - Yalnızlar Rıhtımı - 1993 yılındaki Erkin Koray Vol.2 albümünde çıkmış - MC Istanbul 013/11914 1974 - Dost Acı Söyler - 1993 yılındaki Erkin Koray Vol.2 albümünde çıkmış - MC Istanbul 013/11914
Almanya'da Yayınlanan Eserler [değiştir]1975 - Erkin Koray- 1 - Türküola Kaset No. 440 Karlı Dağlar Sır Hele Yar Korkulu Rüya Yalnızlar Rıhtımı Komşu Kızı Sevince Cemalim İnat Fesuphanallah Estarabim 1977 - Neden Böyle - Türküola Kaset No. 781 - (Neden Böyle'nin ilk baskısı) 1983 - Neden Böyle - Türküola Kaset No. 1776 Neden Böyle (Aşk Oyunu) Silinmeyen Hatıralar Sana Bir Şeyler Olmuş Aşka İnanmıyorum İlahi Morluk Senden Ayrı Züleyha Hop Hop Gelsin Aşkımız Bitecek Mesafeler Yağmur İstemem Anma Arkadaş Seni Her Gördüğümde Yine Yalnızım Köprüden Geçti Gelin 1983 - İlla Ki - Türküola Kaset No. 1810 İlla Ki Sarhoş Gibiyim Deli Kadın Öyle Bir Geçer Sayın Arkadaşım Osman Boşuna Tek Başına Gel Bana Güle Güle Bekle Meyhanede 1983 - Silinmeyen Hatıralar - Uzelli Kaset No. 816 - (Bu albümde Yalnızlar Rıhtımı, Öksürük, Sevince, Sanma isimli şarkıların değişik versiyonlarının dışında, Sevdiğim adlı parçanın değişik bir miksi bulunuyor)

Hiç yorum yok: